Rękopisy nie płoną

Na krakowskich ulicach i placach ponownie zjawią się przedziwne kolorowe postacie, które oczarują nas cyrkowymi akrobacjami, żonglerskimi sztuczkami i niesamowitymi widowiskami. Przed nami 30. ULICA!

Literatura i sztuka mają ogromną moc, wpływają na życie całych społeczeństw. Wie o tym doskonale dyrektor Teatru KTO Jerzy Zoń, którego zespół już od czterdziestu lat przy pomocy uniwersalnego języka teatru formy mówi nam o nieustannej potrzebie swobodnego myślenia, odczuwania i rozumienia.

W tym roku z czterdziestymi urodzinami Teatru KTO zbiega się wyjątkowa, bo jubileuszowa 30. ULICA – Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych Fahrenheit 451 (5-9 lipca). Organizatorem festiwalu od samego początku jest właśnie Teatr KTO. „Pierwsza oficjalna edycja odbyła się w 1988 roku. Już wtedy przyjechały do nas głośne grupy teatralne z Polski i zagranicy. W Polsce szalała komuna. Artyści grali prawie za darmo, musieliśmy załatwiać im bloczki na benzynę, żeby po spektaklu mogli wrócić do swoich krajów” – wspomina Jerzy Zoń. Od tego momentu lipcowa impreza przyciąga tłumy niemal z całego świata, stając się prawdziwym świętem teatru formy.

Miasto bez książek

Główny motyw tegorocznej edycji nawiązuje do powieści science fiction Raya Bradbury'ego z 1953 roku. 451 stopni Fahrenheita to antyutopia o świecie, w którym nie wolno czytać książek: wszystkie są palone (tytuł oznacza temperaturę, w jakiej pali się papier), a za ich czytanie trafia się do więzienia. Prezentowane podczas tegorocznej edycji spektakle będą swoistym ostrzeżeniem przed taką wizją przyszłości. „Książki powiększają wyobraźnię, a człowiek z wyobraźnią chce sięgać dalej, jest niepokorny. A my pokażemy los ludzkości pozbawionej książek” – zapowiada dyrektor Teatru KTO. Zobaczmy zatem, co nas (oby nie!) czeka.

Podnieść kotwicę, postawić żagle!

Na dobry początek spodziewajmy się muzyki na żywo, pieśni chóralnych, brawurowych wstawek cyrkowych oraz pełnych ekspresji popisów aktorskich! Przez Rynek Główny „pożegluje” bowiem wielka parada Odyseja ku nowym brzegom z udziałem zespołów z Francji, Niemiec i Polski.

Siłą ULICY jest od lat możliwość spotkania zagranicznych artystów. W kolejnych dniach na Rynku Głównym zobaczymy m.in. pełne liryzmu interaktywne przedstawienie Moonsters grupy Wędrujące Lalki Pana Pejo z Rosji, które sprawi, że widzowie na moment przeniosą się do świata marzeń. Pochodząca z Barcelony grupa Delrevés Vertical Dance w spektaklu Uno da popis tańca wertykalnego – na pionowej ścianie. Prowokująca produkcja angielskiego kolektywu Periplum i Corn Exchange Newbury o nieprzypadkowym tytule 451 będzie efektownym połączeniem dźwięku surround z działaniami teatralnymi i pirotechniką. Spektakl Fahrenheit – Ara Pacis hiszpańskiego Xarxa Teatre ukaże z kolei tragiczną dychotomię pragnienia pokoju i instynktu agresji, która towarzyszy ludzkości od wieków.

Warto zaglądnąć na Mały Rynek, gdzie spotkamy dwóch tajemniczych ochroniarzy ze spektaklu The Tonys francuskiej grupy teatralnej Compagnie Albedo. W świat pełen marzeń, dywanów i kufrów zabierze nas przedstawienie Petit zespołu FrutillasConCrema z Chile. Z zaczarowanego zegara stanowiącego element scenografii Carilló grupy Cia La Tal popłynie prawdziwa magia, a dzięki sztuczkom Daniela Burleya na własne oczy zobaczymy, jak z gazety wylewa się woda, a książka bucha płomieniami!

Już drugi rok z rzędu ULICA zagości również na Rynku Podgórskim, gdzie pojawi się Teatr KTO ze swoim legendarnym widowiskiem Peregrinus. Z kolei dla dziecięcej publiczności prawdziwa teatralna uczta, a nade wszystko dobra zabawa, szykuje się na placu Szczepańskim. Ptaki-Dziwaki w mądry sposób opowiedzą najmłodszym o wolności i tolerancji, a Hałaśliwy Książę Kuchni pokaże, jak można jednocześnie tworzyć muzykę i... smażyć naleśniki.

Temperatura rośnie

W tym roku nie zabraknie również teatrów z całej Polski. Teatr Ósmego Dnia zaprezentuje monumentalne plenerowe przedstawienie Summit_2.0, które wykorzystując projekcje wideo, ukaże zdegenerowany, naznaczony agresją świat polityków i celebrytów wpływających na losy świata. Teatr Pijana Sypialnia przypomni widzom historię bohatera z Latarnika Henryka Sienkiewicza, a Grupa Wokół Centrum w przedstawieniu tanecznym Płaczki przedstawi różne formy przeżywania żałoby. Katastroficzną wizję końca ludzkości, czyli spektakl Fahrenheit 451 w reżyserii Marcina Libery z Teatru Wybrzeże zobaczymy wyjątkowo nie w przestrzeni miasta, a na scenie nowohuckiej Łaźni Nowej.

Punktem kulminacyjnym festiwalu będzie 24-godzinne widowisko na Rynku Głównym, zatytułowane F451. „Na wzór powieści 451 stopni Fahrenheita stworzymy tam minimiasto, w którym nie ma książek, a za czytanie grozi więzienie. Zamkniemy okoliczne ulice, puścimy tylko tramwaj. Akcja spektaklu będzie rozgrywała się co godzinę, przez 10 minut” – zdradza dyrektor Jerzy Zoń. W widowisku weźmie udział ponad 200 wykonawców, w tym wielu znanych krakowskich artystów i dziennikarzy.

Uzupełnieniem tegorocznego programu będą wydarzenia towarzyszące: wystawa fotografii, projekcje filmowe o historii sztuki ulicznej czy zabawy interaktywne dla dzieci i młodzieży.

***

„W naszej cyfrowej rzeczywistości przepełnionej elektroniką, gdzie oknem na świat zamiast książek stał się Internet, powieść 451 stopni Fahrenheita Raya Bradbury'ego stała się niepokojąco aktualna. Łatwiej nam dziś znaleźć kontakt z ekranem niż z drugim człowiekiem. Coraz trudniej radzimy sobie z emocjami. Dajemy się manipulować mediom, tracąc rozeznanie, co jest prawdą, a co fałszem” – mówią organizatorzy festiwalu. I przypominają, że bez kontaktu z literaturą i sztuką człowiek zatraca duszę. Choć – jak uczy inna wielka powieść – „rękopisy nie płoną”, a prawdziwa sztuka przetrwa wszystko. Zatraćmy się w niej na 30. ULICY!

(Justyna Skalska, miesięcznik „Karnet”)