Najważniejsza dla polskiej historii i kultury kolekcja, zainicjowana przez Izabelę Czartoryską, będzie dostępna na wystawie „Piękno stołu. Zastawy z kolekcji Czartoryskich” w Zamku Żupnym w dniach 8.11.2018 do 19.05.2019 r. Ekspozycja została zorganizowana przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka we współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie i Muzeum Książąt Czartoryskich.

Wystawa przybliża bogactwo polskiej kultury stołu w dawnych wiekach. Przenosi w epokę, gdy drogie łyżki były przynoszone osobiście na ucztę, a toast spełniano z wymyślnych pucharów tzw. roztruchanów lub nautilusów. Jadano na złotych i srebrnych talerzach z herbami, a napoje czerpano z takich samych dekoracyjnych kubków, drogocennych kufli i nietypowych czarek. Można zobaczyć zatem siedemnastowieczny „kowsz", „bratinę", a nawet domniemaną „piersiówkę" z polowań francuskiego króla czyli buteleczkę wydrążoną w cennym krysztale  górskim na kształt winnego grona (XVI w.). Pamiątki po monarchach (złocony talerz królowej Konstancji, żony Zygmunta III Wazy) i znanych dostojnikach sąsiadują z wytwornymi serwisami z porcelany doby klasycyzmu i empiru, m.in. używanym przez Czartoryskich w ich wiejskiej posiadłości. Prezentowane przykłady niezwykłych zastaw stołowych powstały w okresie XVI-XIX w. w polskich i europejskich wytwórniach, np. najstarszych manufakturach porcelany w Miśni i Korcu, wiodących ośrodkach złotniczych Augsburga, Norymbergi, Gdańska, Wrocławia.  Są to najczęściej wybitne dzieła sztuk użytkowych, które polscy zwiedzający stosunkowo rzadko mogą zobaczyć, np. ciekawe włoskie majoliki i emalie malarskie z Limoges  (XVI w.)

Na wystawie w Wieliczce różnorodne  wyroby rzemiosła artystycznego (m.in. kabinet z ok. 1600 r., zegar kaflowy) wespół z oryginalnymi opisami przyjęć i widokami rezydencji dopełniają wizerunku dawnych polskich uczt dworskich. Jednocześnie miłośnicy sztuki mogą ten wielowymiarowy fenomen staropolskiej kultury poszerzyć, poznając wystawę unikatowej kolekcji naczyń przyprawowych Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka.