Muzeum Krakowa zaprasza na kolejną edycję Średniowiecze da się lubić!

W ramach wydarzenia w Barbakanie przewidziane są imprezy kulturalno-edukacyjne w każdą sobotę wakacji obejmujące: turnieje rycerskie, szerokie pokazy krakowskich rzemiosł połączone z warsztatami, koncerty muzyki średniowiecznej z wykładami dotyczącymi instrumentów, gry terenowe związane z historią miasta i jego legendami, interaktywne przedstawienia i spektakle, w których turyści mogą wziąć czynny udział czy warsztaty z tańca średniowiecznego. Realizacja pokazów powierzona zostaje profesjonalnym grupom rekonstrukcyjnym, które reprezentują zarówno wczesne – jak i pełne oraz późne średniowiecze.

Z kolei w każdą niedzielę wakacji w Celestacie – oddziale Muzeum Krakowa odbywają się naukowe wykłady i prelekcje ekspertów z różnych dziedzin okresu średniowiecza w Krakowie. Wygłaszają je pracownicy Muzeum Krakowa, a także zaproszeni fachowcy.

***
Program wykładów – Średniowiecze da się lubić!
W świecie średniowiecza – znaki, wizerunki, symbole

3 lipca
Tadeusz Grajpel
Drzeworyt - reportaż ze średniowiecza – wykład, godz. 11.00, 13.00, 15.00, Celestat. Prezentacje drzeworytów 10.00-16.00
Wynalazek druku i drzeworytu zrewolucjonizował średniowieczny świat. Za pomocą tej techniki drukarskiej na szeroką skalę rozpowszechniano wyobrażenia mitologicznych postaci, świętych, sceny z biblijnych przypowieści i z życia codziennego. Na wykładzie przedstawiona zostanie historia drzeworytu, jego charakter jakoś źródła historycznego oraz liczne przykłady, ukazujące idee kształtujące świat ludzi średniowiecza. Zaprezentowane zostaną wizerunki ukazujące taniec śmierci, motyw ars moriendi, fantastyczne ilustracje z podróży Jana z Mandeville, drzeworyty Kroniki Soboru w Konstancji i wiele innych.

10 lipca
Anna Warzecha
Średniowieczny Kraków, którego nie ma – spacer, start godz. 10.30 Barbakan
Średniowieczny Kraków był ciasno zabudowanym miastem, jednak wiele z jego średniowiecznych zabudowań nie zachowało się do czasów obecnych.  Podczas spaceru przejdziemy szlakiem nieistniejących budowli i opowiemy o nich z pomocą rycin i fotografii archiwalnych. Odwiedzimy też niektóre miejsca, gdzie do dziś można znaleźć detale i elementy wystroju wnętrz pochodzące z tych budynków. Spacer poprowadzi nas m.in. przez Rynek Główny, pl. Szczepański, pl. Wszystkich Świętych, pl. Marii Magdaleny, ul. Grodzką, Planty, czy pl. Św. Ducha. 

17 lipca
Jakub Jastrzębski
Neo-gotyk czyli jak budowano średniowieczny Kraków w XIX wieku – wykład, godz. 12.00, Celestat
Po wielkim pożarze Krakowa, który miał miejsce w 1850 roku stopniowo zaczynała ruszać wielka odbudowa miasta. Nowe kamienice i gmachy wznoszono w przeróżnych stylach architektonicznych, które odwoływały się do dawnych porządków. Obok neorenesansu czy neobaroku swoje miejsce w przestrzeni miasta miał też neogotyk. Pojawia się jednak pytanie jak ponad sto lat temu wyobrażano sobie architekturę gotycką? Czy inspiracją były tylko budynki polskie czy sięgano też po inne wzorce?
O odcieniach i interpretacjach gotyku w krakowskim budownictwie XIX i początku XX wieku opowie Jakub Jastrzębski, badacz architektury przełomu wieków. Na co dzień pracownik Muzeum Krakowa, zaś po godzinach twórca facebookowego profilu Igraszki z czasem przybliżającego tajemnice dawnej architektury Krakowa.

24 lipca
Katarzyna Moskal
Centaur i drzewo życia. W świecie średniowiecznych znaków i symboli – wykład, godz. 12.00, Celestat
Średniowiecze to epoka znaków i symboli. Objaśniały one świat wiary, wskazywały miejsce pracy konkretnego rzemieślnika, pełniły funkcje ochronne (apotropeiczne). Wykształceni fundatorzy byli autorami przemyślanych programów ikonograficznych i treściowych zdobiących dzieła architektoniczne i luksusowe przedmioty. Niektóre z symboli były dziedzictwem starożytności, a z czasem ich znaczenie ewaluowało. Znaki i symbole czytelne dla wszystkich znajdowały się w przestrzeni miejskiej. Na wykładzie wyjaśnimy symbolikę i znaczenie przedmiotów używanych przez krakowian w średniowieczu, przede wszystkim tych przechowywanych w Muzeum Krakowa.

31 lipca
Walery Bubień
Godła cechowe krakowskich garbarzy – wykład, godz. 12.00, Celestat
W średniowieczu i w czasach nowożytnych na krakowskim przedmieściu Garbary mieszkali i pracowali liczni garbarze. Swoją działalność prowadzili w trzech cechach: białoskórniczym, czerwonoskórniczym i kurdybaniczym mających odrębne statuty i prawa. W trakcie wykładu dowiemy się czym się różniła ich praca i jakimi godłami cechowymi posługiwali się dawni rzemieślnicy. 

7 sierpnia
Andrzej Szoka
Hagiosoritissa i miliaresion. Średniowieczny Kraków a bizantyjski wschód - ślady wzajemnych kontaktów? – wykład, godz. 12.00, Celestat
Od X wieku Kraków, podobnie jak większość ziem polskich znalazł się w kręgu kultury łacińskiej. Nie oznaczało to jednak odcięcia się od kontaktów z kulturą Cesarstwa Bizantyjskiego, którego silne wpływy objęły pobliskie Bałkany i Ruś Kijowską. Dostępne nam dziś znaleziska archeologiczne, zachowane dzieła sztuki i wzmianki źródłowe pozwalają sądzić, że Kraków i jego mieszkańcy spotykali przybyszów z odległego Bizancjum, z którymi nie tylko handlowali, lecz też dzielili się wiedzą i kulturą. Nie wielu też pamięta o bizantyjskich związkach rodzinnych osób zasiadających na krakowskim tronie.

14 sierpnia
Barbara Świadek
Moc utkwiona w obrazie – o cudownych wizerunkach w średniowieczu i epoce nowożytnej. – wykład, godz. 12.00, Celestat
Sprawczość obrazów stanowi od wielu wieków kwestię dyskusyjną. Faktem jest natomiast wiara ludzi w ich niezwykłe właściwości. Od najdawniejszych czasów da się zauważyć szczere przekonanie o nadzwyczajnych mocach wizerunków. Nie chodzi tu bynajmniej jedyne o sztukę wysoką, o wysokich wartościach artystycznych; w równym stopniu oddziaływały obrazy zaliczane do sztuki niskiej. Wykład ma na celu przybliżenie kilku przykładów wizerunków uznanych za cudowne i prześledzenie ich wpływu na różne typy odbiorców: tych najmłodszych czy niewykształconych, jak i widzów dojrzałych, w pełni świadomych i z odpowiednim przygotowaniem intelektualnym. Ciekawą grupą na tym tle są obrazy Matki Boskiej Krakowskiej w typie Hodegetrii, zwane w skrócie Hodegetriami Krakowskimi.

21 sierpnia
Michał Szczerba
Organizacje i konkursy strzeleckie na miniaturze "Kodeksu" Behema oraz miniaturach europejskich w średniowieczu i w początkach czasów nowożytnych. – wykład, godz. 12:00, Celestat
Krakowskie bractwo kurkowe i organizowany przez nie konkurs strzelecki o tytuł króla kurkowego może poszczycić się jednym z najstarszych ujęć ikonograficznych w Europie przełomu średniowiecza i okresu nowożytnego - znajduje się w formie miniatury w wydanym w 1505 r. tzw. "Kodeksie" Baltazara Behema. Na wykładzie zostaną zaprezentowane inne wizerunki przedstawiające organizacje i ćwiczenia strzeleckie z terenów Europy Zachodniej - m. in. z Konstancji, Brugii, St. Gallen czy Antwerpii, autorstwa wybitnych ilustratorów i malarzy np. Simona Beninga czy Matthiasa Gerunga lub pochodzące z Kroniki Diebolda Schillinga Młodszego, Psałterza Luttrelle, Godzinek z Mastricht.

28 sierpnia
Tadeusz Grajpel
Gutenberg i początki krakowskich drukarni.  Wykład i warsztaty godz. 11.00, 13.00, 15.00, Barbakan, prezentacja działania prasy drukarskiej – 10:00-16:00.
Na spotkaniu uczestnicy poznają historię postaci Jana Gutenberga a także początki zakładów typograficznych w Krakowie - drukarni Jana Hallera, Hieronima Wietora czy rodziny Szarffenbergów. Na przykładnie publikowanych książek oraz drzeworytowych ilustracji zaprezentowane zostaną zmiany w prądach ideowych i intelektualnych schyłku średniowiecza oraz początków okresu nowożytnego. Uczestnicy będą mogli także zapoznać się z zasadami działania prasy drukarskiej.

***
Program sobotnich spotkań ze średniowieczem w Barbakanie
Wszystkie spotkania w godzinach 10.00-17.00.

2 lipca
Wielka inauguracja – Zwyczaje dworskie z turniejem w tle. Oprawa fabularna turnieju z Lożą Dam i anturażem szerokie spektrum postaci towarzyszących. Interaktywne prezentacje i nauka średniowiecznych tańców, widowiskowy pokaz mody, prezentacja uzbrojenia, manewry piechoty miejskiej, szkolenie obejmujące musztrę, gry i zabawy plebejskie, oprawa muzyczna i wiele innych atrakcji.

9 lipca
„Smok Wawelski – historia prawdziwa”  Cz. 1. - historia pojawienia się smoka od narodzin z jajka po nabycie miana Wawelskiego – interaktywny spektakl dla publiczności. Prezentacja średniowiecznych rzemiosł. Pokazy walk. Koncert muzyki średniowiecznej – zespół Fleurdelis.

16 lipca
„Legendy średniowiecznego Krakowa w pięciu odsłonach” – Interaktywny spektakl połączony z warsztatami w różnych formach teatralnych dla rodzin z najmłodszymi. Pokazy walk, prezentacja średniowiecznych rzemiosł, kuchnia średniowieczna, zabawy dla najmłodszych, pokazy i warsztaty tańców średniowiecznych, prezentacja instrumentów.

23 lipca
Średniowieczny kukiełkowy teatr kuglarski dla całej rodziny z częścią warsztatową. Zajęcia dla osób ze szczególnymi potrzebami. Pokazy walk, prezentacja średniowiecznych rzemiosł, kuchnia średniowieczna, zabawy dla najmłodszych. Koncert muzyki średniowiecznej – zespół Żniwa.

30 lipca 
„Smok Wawelski – historia prawdziwa”  Cz. 2. - Historia udanego odparcia pewnego ataku na Barbakan z czynnym udziałem Smoka Wawelskiego – interaktywny spektakl dla publiczności. Pokazy walk, prezentacja średniowiecznych rzemiosł, zabawy dla najmłodszych, inscenizacje historyczne. Koncert muzyki średniowiecznej – zespół Fleurdelis.

6 sierpnia
„Legendy średniowiecznego Krakowa w pięciu odsłonach” – Interaktywny spektakl połączony z warsztatami w różnych formach teatralnych dla rodzin z najmłodszymi. Pokazy walk, prezentacja średniowiecznych rzemiosł, kuchnia średniowieczna, zabawy dla najmłodszych, szkoła tańca średniowiecznego, oprawa muzyczna.

13 sierpnia
„Smok Wawelski – historia prawdziwa”  Cz. 3. – Rzecz o niefortunnych przygodach Smoka Wawelskiego w czasie zarazy oraz szczęśliwe zakończenie całej historii – interaktywny spektakl dla publiczności. Pokazy walk, prezentacja średniowiecznych rzemiosł, kuchnia średniowieczna, zabawy dla najmłodszych, pokazy i warsztaty tańców średniowiecznych.
Koncert muzyki średniowiecznej – zespół Daj Ognia.

20 sierpnia
Średniowieczny kukiełkowy teatr kuglarski dla całej rodziny z częścią warsztatową. Zajęcia dla osób ze szczególnymi potrzebami. Interaktywne prezentacje i nauka średniowiecznych tańców, widowiskowy pokaz mody, manewry piechoty miejskiej, szkolenie obejmujące musztrę. Koncert muzyki średniowiecznej – zespół Fleurdelis.

27 sierpnia
Turniej rycerski. Oprawa fabularna turnieju z Lożą Dam i anturażem szerokie spektrum postaci towarzyszących. Prezentacja uzbrojenia i technik walki. Udostępnienie publiczności elementów uzbrojenia. Mały Rycerz i Mała Dwórka. Program dla młodszych uczestników ubranych stosownie do epoki zakończony pasowaniem i wręczeniem upominków oraz glejtów – dyplomów. Interaktywne prezentacje i nauka średniowiecznych tańców, widowiskowy pokaz mody, gry i zabawy plebejskie, oprawa muzyczna i wiele innych atrakcji.