Sto lat? Bagatela!

„Jeśli ogółowi nie dostarczy się zabawy w dobrym gatunku, pójdzie jej szukać w złym” – pisał w krakowskim „Czasie” Tadeusz Boy-Żeleński, uzasadniając konieczność istnienia w Krakowie sceny prezentującej lekki i błyskotliwy repertuar na wzór paryskich teatrów rozrywkowych. Anegdota mówi, że kiedy założyciel nowego teatru Marian Dąbrowski szukał dobrej nazwy, Boy-Żeleński zażartował: „Znaleźć dobrą nazwę dla teatru? Bagatela!”. „Jest! – zawołał Dąbrowski – Bagatela!”. Właśnie dzięki tym dwóm panom Teatr Bagatela im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego w sezonie 2019/2020 świętuje stulecie swojego istnienia – a my wraz z nim!

Scena na rogu ulic Karmelickiej i Krupniczej ma burzliwą i bogatą historię. Jedno jest pewne: począwszy od roku 1919 i przedwojennego teatru rewiowego, poprzez powojenny Teatr Młodego Widza Marii Biliżanki, Teatr Rozmaitości pod dyrekcją Haliny Gryglaszewskiej i scenę eksperymentalną Mieczysława Górkiewicza, po obecny teatr Henryka Jacka Schoena (który zyskał drugą scenę przy ulicy Sarego) dzięki wiernej publiczności nieustannie cieszy się frekwencyjnym rekordem Polski.

Jubileusz przyniesie szereg atrakcji i wydarzeń specjalnych. Główne obchody przypadną 25 października, dokładnie sto lat od hucznego otwarcia pierwszej Bagateli. W 1919 roku, oprócz tradycyjnego poświęcenia budynku i mszy świętej w kościele oo. Karmelitów na Piasku, odbył się bankiet oraz premiera gorszącej Kobiety bez skazy Gabrieli Zapolskiej, bezskutecznie oprotestowana przez krakowskie matrony u samego kardynała Sapiehy.

Rok Anno Domini 2019 przyniesie w samo południe uroczysty koncert fortepianowy Marka Tomaszewskiego w Pałacu Sztuki. O godzinie 17.00 na Scenie na Sarego 7 zobaczymy prapremierę spektaklu Śmierć pięknych saren w reżyserii Jana Szurmieja na podstawie wzruszających opowiadań czeskiego pisarza Oty Pavla, z piosenkami Jaromíra Nohavicy. Z kolei o 18.00 na Dużej Scenie odbędzie się gala jubileuszowa, której będzie towarzyszyć pokaz spektaklu Życie jest snem w reżyserii Gintarasa Varnasa. Przekonamy się, jak w złotym wieku hiszpańskiej literatury wyobrażano sobie odległą Polskę i czy – jak na filozoficzną baśń przystało – jest to opowieść, która się nie starzeje.

Wystawa w Pałacu Sztuki, zatytułowana wprost Teatr Bagatela 1919-2019 (4-31 października), będzie fascynującą wyprawą w przeszłość, która zaprowadzi nas nie tylko na róg Karmelickiej i Krupniczej; w dziejach pierwszego krakowskiego teatru rozrywkowego odbijają się przecież i wielka historia, i historie osobiste. Kurator Tadeusz Bystrzak zaprasza więc na spotkanie z barwnym gronem związanych ze sceną aktorów i twórców, a nawet przedsiębiorców, których marzeniom i pracy teatr zawdzięcza swoje istnienie.

Wystawie towarzyszyć będą dwa czytania inaugurujące cykl Chodź, przedstawię ci bajkę – Bagatela dla najmłodszych, podczas których dziecięcy widz pozna klasyczne pozycje literatury dziecięcej z historycznego repertuaru sceny przy Karmelickiej: 10 października Czerwonego Kapturka, a 27 października Królową Śniegu.

Z okazji jubileuszu czekają na widzów także Opowieści zza sceny, czyli połączone z warsztatami zwiedzanie Teatru Bagatela z aktorami. Ciekawych tego, jak powstaje spektakl, po kulisach, garderobach i pracowniach oprowadzą m.in. Urszula Grabowska i Piotr Urbaniak.

A nam nie pozostaje nic innego, jak życzyć szacownej jubilatce kolejnych dwustu lat istnienia, bo cóż to jest sto? Bagatela!

(Justyna Skalska, miesięcznik „Karnet”)