Kino familijne – gatunek nieco marginalizowany, trochę traktowany po macoszemu. A przecież zrealizowanie naprawdę dobrego filmu, który zainteresuje wszystkich członków rodziny stanowi nie lada wyzwanie! Jak dopasować treści, by podczas seansu dobrze bawili się zarówno starsi jak i młodsi widzowie? Odpowiedź na to pytanie znaleźli niewątpliwie twórcy pięciu przywołanych produkcji filmowych. Są wśród nich animacje, filmy aktorskie, tytuły zrealizowane zaledwie kilka lat temu, jak i  absolutne klasyki. Wszystkie, oprócz rozrywki, dostarczają też ciekawych przemyśleń na, nie zawsze lekkie i przyjemne, tematy. Pracownicy krakowskich kin potwierdzają: po seansach łzy wzruszenia i prawdziwe emocje widoczne były nie tylko na twarzach dzieci i nastolatków, ale także ich rodziców, dziadków i opiekunów.

Wielka lekcja dobroci: Cudowny chłopak
Wonder, reż. Stephen Chbosky, Hongkong/USA 2017, 113'
August Pullman urodził się z bardzo rzadką chorobą genetyczną, której widzialnym objawem jest deformacja kości twarzy. Ale życie obdarzyło go również niezwykle kochającą rodziną: troskliwą matką Isabel, wyrozumiałym ojcem Natem i mądrą starszą siostrą Vią. Pierwszych dwanaście lat Auggie spędził na zmianę w szpitalach, w których poddawany był kolejnym operacjom mającym poprawić jego wygląd oraz w domu, uczony przez matkę i otoczony rodzinnym ciepłem. Kiedy jednak inteligentny, zafascynowany kosmosem chłopak kończy czwartą klasę rodzice postanawiają wysłać go do publicznej szkoły. Wiedzą, że syn potrzebuje coraz lepszej edukacji, a także kontaktu z rówieśnikami. To wydarzenie będzie stresujące dla wszystkich członków rodziny Pullmanów: czy szkolne otoczenie zaakceptuje chłopca o tak niestandardowym wyglądzie?
Film Stephena Chbosky’ego to pełna ciepła i humoru, adaptacja bestsellerowej powieści dla młodzieży autorstwa R.J. Palacio. Wiernie oddaje klimat i przesłanie literackiego pierwowzoru: pod koniec seansu wszyscy widzowie wierzą, że każdy z nas jest wyjątkowy i zasługuje na owacje na stojąco, a osób nie wolno oceniać po wyglądzie. Ludzie potrafią co prawda zachować się okrutnie, ale w gruncie rzeczy wszyscy z natury są dobrzy, a złe uczynki wynikają z wewnętrznych słabości, problemów i kompleksów. Świat filmu może momentami wydawać się nierealny i przesłodzony, ale kilka zastosowanych zabiegów powoduje, że warto odbyć ten seans filmowy. Cenna jest przede wszystkim subiektywna narracja – reżyser oddaje głos nie tylko głównemu bohaterowi, ale także osobom z jego otoczenia: będącej w cieniu brata Vii, która okazuje się przeżywać własne szkolne dramaty czy pierwszemu prawdziwemu przyjacielowi, który czasami popełnia głupstwa. Dzięki przyjęciu perspektywy tych postaci poznajemy ich motywacje i zaczynamy rozumieć niektóre  z podjętych przez nie decyzji. Na uwagę zasługuje także postawa matki głównego bohatera: Isabel Pullman kocha swoje dzieci bezwarunkowo, ale ma również własne ambicje i pragnienia, które postanawia zrealizować wraz z rozpoczęciem przez syna nauki w szkole. Wreszcie sam August przedstawiony jest jako typowy dzieciak w jego wieku, który ogląda Gwiezdne wojny i gra w Minecrafta, a to młodym widzom pomaga się z nim zidentyfikować i wczuć w jego emocje. Cudowny chłopak to cenna filmowa lekcja o tolerancji, sile dobroci i życzliwości, którą warto odrobić przed ekranem wspólnie z całą rodziną.

Najlepszy wykład z psychologii: W głowie się nie mieści
Inside Out, reż. Pete Docter, USA 2015, 94’
Riley ma jedenaście lat, kochających rodziców, ulubione miejsca w rodzinnym mieście oraz wielką pasję – od najmłodszych lat gra w drużynie hokeja na lodzie. Jednym słowem – życie nie może być lepsze. Aż tu nagle rodzina się przeprowadza, pochłonięty nową pracą ojciec staje się nieobecny, pizza z knajpki za rogiem nie smakuje jak ta w Minnesocie, a nowa drużyna okazuje się być jakaś niewydarzona i zupełnie nie zgrana. W głowie Riley zaczynają dominować emocje, które wcześniej pozostawały zmarginalizowane: Strach, Gniew, Odraza i Smutek. Przewodząca do tej pory Radość musi zapanować nad szerzącym się chaosem. A także uratować resztki dotychczasowego świata bohaterki, który zaczyna się rozpadać.
W głowie się nie mieści to prawdopodobnie najmądrzejszy film zrealizowany przez, znane z doskonałych animacji komputerowych, studio Pixara. Działający pod skrzydłami wytwórni Walta Disneya, ale zachowujący niezależność Pixar słynie z oryginalnych pomysłów. W tej produkcji jednak twórcy przeszli samych siebie: akcja dzieje się, dosłownie, w głowie dziewczynki, która wchodzi w trudny wiek dojrzewania. To film dla małych i dużych: rodzicom pomoże odczytać uczucia nastoletniej pociechy, ale także pozwoli przypomnieć własne trudy czasu dojrzewania. Widzom dziecięcym może natomiast pomóc zrozumieć zachodzące w nich samych przemiany, wywołując jednocześnie refleksję nad funkcjonowaniem ludzkiego umysłu. Zupełnie bez znaczenia pozostaje fakt, że odrysowane w filmie emocje nie są ścisłą interpretacją naukowych teorii. Wszak nie o naukowe fakty tu chodzi, a o pewne reguły, które nami rządzą, a których zrozumienie ułatwia życie i funkcjonowanie w społeczeństwie. Wszystkie te mądrości przekazane są jednak nienachalnie, film do samego końca utrzymuje schemat przygodowego kina drogi i jest po prostu świetną rozrywką. Właśnie dlatego to lektura obowiązkowa dla rodziców i dzieci.

Pochwała potęgi wyobraźni: Hook
reż. Steven Spielberg, USA 1991, 144’
Peter Banning, choć szczerze kocha swoją rodzinę, to jednak ma dla niej coraz mniej czasu. Rozwijająca się kariera prawnika kradnie cenne chwile i nie pozwala bywać na każdym przedstawieniu teatralnym zdolnej córeczki czy też kibicować synowi podczas szczególnie ważnego meczu bejsbolowego. Bohaterowi cudem udaje się wyrwać z Nowego Jorku, by w Londynie, odwiedzić dawną opiekunkę, właścicielkę domu dla osieroconych dzieci, babcię Wendy. Kiedy córka i syn Petera porwani zostają przez kapitana Haka, a w londyńskim domu pojawia się urocza wróżka o imieniu Dzwoneczek, Wendy poważnym tonem oznajmia dawnemu wychowankowi, że tak naprawdę jest słynnym Piotrusiem Panem. Bohater najpierw sądzi, że doznał załamania nerwowego, ale dla kochającego ojca nie ma rzeczy niemożliwych. Peter ląduje więc w Nibylandii, spotyka się twarzą w twarz z odwiecznym pirackim wrogiem i otrzymuje szansę na uratowanie dzieci. By tego dokonać musi ponownie stać się nieustraszonym, latającym, pełnym fantastycznych pomysłów przywódcą Zagubionych Chłopców.
Nazywany „wiecznym chłopcem Hollywood” Steven Spielberg od lat siedemdziesiątych rozbudza wyobraźnię kolejnych pokoleń widzów tworząc, uznawane dziś za kultowe, produkcje spod znaku Kina Nowej Przygody. Zrealizowany w  1991 roku Hook pozostaje w cieniu bardziej cenionych tytułów amerykańskiego reżysera. Tymczasem sam Spielberg uważa go za jedno ze swoich najbardziej osobistych dzieł. Dla reżysera Piotruś Pan i Nibylandia stanowią symbol dziecięcej radości, beztroski i wiary w magię, które zanikają wraz z dorastaniem. Zapracowany i wycofany emocjonalnie Peter, aby nawiązać więź z dziećmi, musi przypomnieć sobie jak to jest mieć tylko kilka lat. Bohaterem filmu Spielberga jest bowiem także czas. Nawet straszny kapitan Hak boi się pędzących wskazówek zegara. To jedyna siła, której nie da się pokonać – ani szablą, ani sprytem. Dla dzieci odkrywczym podczas seansu Hooka może być zrozumienie, że ich poważni rodzice też kiedyś byli mali i miewali szalone pomysły. Dla dorosłych film może stać się szansą na nawiązanie dialogu z własnymi pociechami oraz odbycie podróży sentymentalnej. Dla wszystkich będzie to świetna zabawa oraz punkt wyjścia do rozmowy o tym, co naprawdę jest w życiu ważne oraz jak bardzo deficytowym towarem jest czas.

Poradnik dobrych manier: Paddington
reż. Paul King, Wielka Brytania, Francja 2014, 95’
Głęboko w peruwiańskiej dżungli żyje troje przedstawicieli bardzo rzadkiego gatunku niedźwiadków. Wujek Pastuzo, ciocia Lucy i ich mały wychowanek rozmiłowani są we wszystkim co brytyjskie: uczą się języka angielskiego, praktykują  wyspiarskie maniery, wspominają odwiedziny pewnego odkrywcy, który wiele lat wcześniej zaprosił ich do stolicy Wielkiej Brytanii. Nade wszystko jednak misie uwielbiają marmoladę. Kres idyllicznemu życiu kładzie potężne trzęsienie ziemi, które zabiera zwierzętom cały dorobek życia. Zmęczona ciocia Lucy pragnie podarować małemu wychowankowi lepszą przyszłość i wysyła go w podróż do Londynu. W tym deszczowym mieście nad zagubionym i zmokniętym misiem lituje się przesympatyczna rodzina Brownów, która postanawia znaleźć mu dom. Przybycie niedźwiadka wzbudza jednak niezdrowe zainteresowanie u pewnej okrutnej pracownicy Muzeum Historii Naturalnej, opętanej wizją wypychania zwierząt w celach naukowych. Czy niedźwiadek, ochrzczony przez nowych przyjaciół Paddingtonem, odnajdzie szczęście w obcym mieście?
Paddington, miś w czerwonym kapeluszu i granatowym płaszczyku to drugi, po Kubusiu Puchatku, najsłynniejszy niedźwiadek na świecie. Jego przygody opisał w serii książeczek angielski pisarz Michael Bond. Na ich podstawie zrealizowany został serial animowany, a w 2014 roku powstał pełnometrażowy film aktorski. Ekranizacja zachowuje urok i niewymuszony dowcip literackiego pierwowzoru. Znaleziony na stacji miś odznacza się nienagannymi manierami i pogodnym usposobieniem, jest zawsze życzliwy, a swoim zasadom pozostaje wierny nawet w obliczu największych kłopotów i smutków. Film Paula Kinga przede wszystkim stanowi pochwałę optymistycznego podejścia do życia, otwartości oraz gościnności. Ale wspólny seans może także stać się punktem wyjścia do rozmowy z dziećmi na temat stereotypów: czym są, jak wpływają na nasze życie i nasz sposób postrzegania innych ludzi, zwłaszcza przedstawicieli innych kultur. Warto również zwrócić uwagę na wątek wielkiej nauki: film pokazuje różnice w jej uprawianiu kiedyś i dziś, zadaje także pytanie o etykę badacza – czy zdobywanie wiedzy uzasadnia krzywdzenie żywych stworzeń? Paddington na marginesie perypetii małego niedźwiadka porusza wszystkie te ważkie tematy.

Nauka o mądrości, odwadze i miłości: Czarnoksiężnik z Oz
The Wizard of Oz, reż. Victor Fleming, USA 1939, 98’
Wielka trąba powietrzna zanosi dom Dorotki gdzieś hen na drugi koniec tęczy. Dziewczynka wraz z wiernym towarzyszem, pieskiem Toto, musi odnaleźć się w nowej, magicznej krainie o fascynującej nazwie Oz oraz dotrzeć do Szmaragdowego Grodu, w którym mieszka potężny Czarnoksiężnik. Tylko on bowiem może pomóc Dorotce w powrocie do rodzinnego Kansas. W  trakcie wędrówki dziewczynka pozna niebanalnych towarzyszy: Stracha na Wróble, który chciałby mieć rozum, Lwa, któremu brakuje odwagi oraz Blaszanego Drwala cierpiącego z powodu braku prawdziwego, bijącego serca. Nim jednak potężny Czarnoksiężnik spełni pragnienia całej czwórki, będą oni musieli stawić czoła strasznej Złej Wiedźmie, która chce na Dorotce pomścić śmierć swojej siostry, Czarownicy ze Wschodu. 
Klasyczna adaptacja powieści Lymana Franka Bauma wyprodukowana przez studio Metro-Goldwyn-Mayer liczy już sobie 81 lat! A jednak historia ta nie straciła niczego ze swojej siły. Warto pokazać ten film swoim dzieciom nie tylko dlatego, że to mądra opowieść promująca ponadczasowe wartości, ale także z powodu wpływu, jaki sam tytuł wywarł na (pop)kulturę XX wieku. Młodziutka Judy Garland zyskała status hollywoodzkiej gwiazdy, śpiewana przez nią piosenka Over the Rainbow uznana została za jeden z największych anglojęzycznych hitów muzycznych wszech czasów. Dzieciństwo bez znajomości pieska Toto, Blaszanego Drwala, Tchórzliwego Lwa i Stracha na Wróble oraz fantazjowania o posiadaniu magicznych rubinowych pantofelków jest po prostu trochę smutniejsze. Pewne historie i filmy się nie starzeją. Czarnoksiężnik z Oz należy właśnie do tej kategorii.