Międzynarodowy projekt społeczny powraca do Krakowa, by uczyć o tolerancji i miłości.

Projekt Orfeo & Majnun od 2018 roku połączył już ludzi różnych wyznań, narodowości kultur i poglądów w Brukseli, Aix-en-Provence, Rotterdamie, Wiedniu i Valletcie. Nawiązująca do słynnego greckiego mitu o Orfeuszu i Eurydyce oraz do losów Madżnuna i Lejli – bohaterów klasycznej arabskiej opowieści – międzynarodowa inicjatywa społeczna pokazuje, ile wspólnych elementów można znaleźć w pozornie odległych kulturach. Zdawać by się mogło, że Zachód i Wschód, cywilizacja europejska i bliskowschodnia, są skrajnie różne, ale miłość jest w nich tak samo silna, tęsknota tak samo dotkliwa, a śmierć zostawia taką samą pustkę.

Wydarzenia organizowane w ramach Orfeo & Majnun stanowią wielojęzyczną manifestację tolerancji i wspólnoty, wspierają środowiska marginalizowane, aktywizują i integrują społeczność mieszkańców różnych państw Europy. Jak przekonuje austriacka reżyserka Martina Winkel: „Każde z miast uczestniczących w projekcie rozbudowuje mityczne opowieści, dając im odcienie własnego kolorytu, własne smaki i zapachy, a dzięki tworzącym je ludziom obdarza je wyjątkową atmosferą”. Krakowska premiera projektu miała odbyć się w marcu 2020 roku, jednak te plany pokrzyżował wybuch pandemii. Inicjatywa powróci więc w sierpniu bieżącego roku w odświeżonej i równie magicznej letniej odsłonie. „W kontekście pandemii, kiedy tak wielu z nas dotknęły różne trudne przeżycia, Orfeo & Majnun – opowiadający o niełatwym związku między miłością, stratą i tęsknotą – nabrał nowego, niezwykle aktualnego wymiaru” – mówi Anna Kwiatkowska, koordynatorka zajęć odbywających się w ramach projektu na Zgody 7.

Jednym z najważniejszych przedsięwzięć projektu są warsztaty organizowane z myślą o członkach różnych grup społecznych Krakowa. „Przede wszystkim chcielibyśmy zgromadzić ludzi, którym chce się działać i którzy nie zgadzają się na powszechny konsumpcyjny marazm. Zależy nam również na tym, żeby w jakiejś skali pokazać, jak wiele potencjału drzemie poza dużymi instytucjami kultury i poza centrum miasta: w klubach osiedlowych, małych domach kultury oraz w przestrzeniach, w których działają animatorzy ze środowisk organizacji pozarządowych” – deklaruje Daniel Arbaczewski, kurator polskiej edycji projektu.

Każdy znajdzie tu miejsce dla siebie. Dominika Feiglewicz z Fundacji Migawka w Krakowie oraz niesłysząca aktorka Patrycja Jarosińska zaprosiły na warsztaty 10-osobową grupę słyszących i niesłyszących młodych osób. „Za pomocą historii Orfeusza i Eurydyki poszukamy uniwersalnego języka teatru, który połączy ze sobą język migowy, taniec i teatr. Język migowy stanie się impulsem do poszukiwań ruchowych rozwiązań i emocji w naszych ciałach” – zapowiadają. Opowieści ze Wschodu i Zachodu trafią również do mieszkańców Domu Opieki Społecznej przy ul. Łanowej 41. „Są to osoby dorosłe, przewlekle psychicznie chore. Wzięcie udziału w Orfeo & Majnun to dla nich szansa na integrację; otwarcie się na nową przestrzeń, nowe bodźce i doświadczenia. Podczas naszych spotkań przy użyciu różnorodnych technik plastycznych krok po kroku wybudujemy mitologiczny krąg opowieści o miłości, tęsknocie i stracie” – mówi organizatorka i prowadząca warsztaty artystka-plastyk Agata Widomska. Na Zgody 7 zagoszczą dzieci, które dowiedzą się, jak ważne są emocje i czy różnią się one w zależności od wieku, koloru skóry czy pochodzenia. „Będziemy rozmawiać o najmocniejszych uczuciach, zarówno tych pięknych, jak miłość czy przyjaźń, jak i tych mniej przyjemnych, jak smutek czy samotność. Zastanowimy się też, czy sztuka może pomóc komuś w ciężkiej sytuacji i jaka jest rola zwierząt i natury w życiu człowieka” – dodaje Anna Kwiatkowska. Także seniorzy poruszą trudny temat ludzkich uczuć. Pomoże im w tym reżyser, aktor i instruktor teatralny Mateusz Przyłęcki. „Na zajęciach będziemy dużo rozmawiać, dzielić się swoim życiowym doświadczeniem, wykonywać proste ćwiczenia pobudzające wyobraźnię i kreatywność, czytać wspólnie teksty, dyskutować o nich, wymieniać się refleksjami i szukać artystycznego wyrazu dla tematów inspirowanych mitami” – zapowiada. Efekty ich pracy zostaną opublikowane w formie podcastów, zdjęć i innych form artystycznych na Facebooku (Orfeo & Majnun – warsztaty dla seniorów). Za oprawę wizualną odpowiedzialna jest artystka plastyk i autorka scenografii Agnieszka Polańska.

Nieodłącznym elementem projektu Orfeo & Majnun są kukły zwierząt. Za niezwykłe projekty pegaza, cerbera czy ptaków odpowiadają Vero Schürr oraz Roger Titley. „Obecność lalek w naszym projekcie to coś, co możemy określić jako storytelling design. Wprowadzając gotowe formy w ruch, dając im życie, budujemy narracje, które u odbiorcy wywołują silne, najczęściej pozytywne emocje. Ważne jest, że większość lalek powstaje dzięki amatorom i wolontariuszom, którzy potem stają się ich animatorami. Dzięki temu są z nami na wszystkich etapach tworzenia: w tym procesie stajemy się wspólnotą” – dodaje Daniel Arbaczewski. Do akcji przyłączyły się też aktywistki z kolektywu Siostry Rzeki, oraz kilkoro osób związanych z Młodzieżowym Strajkiem Klimatycznym i CSW Wiewiórka. „Podczas ośmiu warsztatów Ryby w modzie powstała kolekcja 26 ryb, które uświetnią opowieść o miłości i tęsknocie. Chcemy spotkać świat ludzki ze światem podwodnym – światem rzeki, który jest dla nas bardzo mało znany. Nasza kolekcja będzie celebracją zachwytu nad naturą” – mówi Cecylia Malik, artystka i projektantka mody zajmującej się upcyclingiem.

Oprócz warsztatów w ramach projektu Orfeo & Majnun zorganizowany zostanie szereg różnorodnych wydarzeń o charakterze otwartym (możliwy obowiązek wcześniejszej rejestracji). Centrum projektu będzie się znajdować w namiocie rozłożonym w przestrzeni parku Jordana w ramach Kraków Culture Summer. Zrealizowane zostaną w nim m.in. warsztaty lalkarskie, malarskie, eko czy czytanie bajek dla najmłodszych. Wielbiciele muzyki mogą liczyć na koncert z elementami opery Orfeo & Majnun, zaplanowany na 20 sierpnia na pobliskiej małej scenie. Organizatorzy zapraszają również na spacery w przestrzeni miejskiej połączone z inicjatywą „Bądź turystą w swoim mieście – poczuj Kraków”. Z kolei zajęcia z Kids in Kraków na Zgody 7 odbędą się w każdą niedzielę sierpnia o godz. 11.00.

Tekst został opublikowany w kwartalniku „Kraków Culture” 2/2021.