Nagroda Animator Roku to wyróżnienie, za pomocą którego miasto docenia i promuje działalność najlepszych krakowskich edukatorów i animatorów kultury. To także nagroda dla podmiotów szczególnie wyróżniających się w działaniach na rzecz animacji i edukacji kulturowej. Tegorocznymi laureatami nagrody zostali: Krzysztof Gacek, Dorota Kaczor, Beata Kwiecińska i Maciej Dąbrowski, a także Biblioteka Kraków

– Animatorzy to często pierwsze osoby, z którymi mają styczność odbiorcy kulturalnej oferty miasta, zwłaszcza ci najmłodsi. Dlatego tak ważne jest, by dostrzegać, wspierać i promować ich działania. Nagrodą Animator Kultury, wpisującą się w strategiczne i programowe działania miasta w zakresie kultury, chcemy przybliżać działalność wyróżniających się animatorów – osób które inspirują, a także promować najatrakcyjniejsze, nowoczesne formy pracy w zakresie animacji i edukacji kulturowej – mówi Katarzyna Olesiak, dyrektorka Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK, przewodnicząca komisji konkursowej.

Nagroda przyznawana jest od 2021 roku w dwóch kategoriach. W Kategorii „osoby fizyczne” nagrodę otrzymują edukatorki i edukatorzy, animatorki i animatorzy kultury – osoby, których działania w obszarze animacji i edukacji kulturowej oraz upowszechniania kultury w istotny sposób wyróżniają się na tle innych. Nagroda przyznawana jest także w kategorii „podmioty”. W ten sposób honorowane są podmioty działające w obszarze kultury, wyróżniające się w działaniach na rzecz animacji i edukacji kulturowej oraz upowszechniania kultury (np. organizacje pozarządowe, instytucje kultury, placówki oświatowe, przedsiębiorcy zaangażowani w działania na rzecz animacji i edukacji kulturowej).

W tym roku do konkursu zgłoszono 80 wniosków. Komisja Konkursowa pod przewodnictwem Katarzyny Olesiak, dyrektorki Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego oceniała zgłoszone wnioski, biorąc pod uwagę innowacyjność i autorską koncepcję zrealizowanych działań, wartości kulturotwórcze, poziom merytoryczny oraz zastosowane metody pracy, ich innowacyjność i adekwatność w kontekście poszerzania kompetencji kulturowych uczestników oraz wzmacniania ich umiejętności w czytaniu i interpretacji kodów kulturowych. Wybór nie był łatwy.

W kategorii „osoby” przyznano trzy równorzędne nagrody główne (z gratyfikacją finansową po 10 tys. zł każda). Laureatami zostali Krzysztof Gacek, Dorota Kaczor, a także duet: Beata Kwiecińska i Maciej Dąbrowski. Nagrodę w kategorii „podmioty” (20 tys. zł) przyznano Bibliotece Kraków.

Tegoroczni laureaci

Dorota Kaczor łączy działania teatralne ze społecznymi. Jest instruktorką zajęć teatralnych, edukatorką oraz inscenizatorką pokazów końcowych. Szczególnie bliskie są jej działania prokobiece oraz działania na rzecz osób z doświadczeniem uchodźczym. Za pomocą działań artystycznych stara się wpływać na zmianę społeczną. Współpracuje z instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi, samorządem, włączając się aktywnie w edukację, pomoc oraz integrację międzykulturową.

W 2022 r. zrealizowała m.in. spektakl metody Teatru Forum z młodzieżą polską, ukraińską i międzynarodową. Projekt kształtował umiejętności artystyczne, rozbudzał twórczą aktywność oraz rozwijał kompetencje kulturowe, szczególnie w kontekście przygotowania młodzieży do określonych zadań w dorosłym życiu, w kontekście zawodowym i społecznym.

Krzysztof Gacek pracuje jako wychowawca w internacie oraz świetlicy Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 6 przy ul. Niecałej 8. Dzięki założonemu w placówce Klubowi Gier Planszowych skutecznie realizuje działania z zakresu edukacji kulturowej oraz integracji. Do współpracy zmobilizował dzieci młodzież z wadami słuchu i afazją. Stasowane w pracy z młodzieżą innowacyjne metody pracy dają młodym ludziom możliwość, integracji, sprawczego działania. Organizuje także liczne turnieje gier planszowych (w szkołach, bibliotekach, uczelniach) prowadzone przez członków klubu, co znacząco wpływa na budowanie ich poczucia własnej wartości.

Zaangażowanie i zapał Krzysztofa Gacka sprawiają, że jego podopieczni stają się bardziej otwarci na nowe doświadczenia, zaczynają wierzyć w swoje możliwości, zauważają i doceniają walory współpracy, a także współzawodnictwa.

Beata Kwiecińska i Maciej Dąbrowski na zlecenie Krakowskiego Biura Festiwalowego we współpracy z Działem Literackim KBF (koordynującym działania programowe w ramach Krakowa Miasta Literatury UNESCO) stworzyli autorski cykl Literackie Chwile w Pałacu Potockich. To warsztaty dla dzieci inspirowane najpiękniejszymi książkami dla młodych czytelników. W centrum każdych zajęć znajduje się wybrana książka dla dzieci: mądra w treści i piękna edytorsko, poruszająca ważne z punktu widzenia najmłodszych odbiorców sprawy. Książka, jej wspólna lektura i rozmowa o niej stają się każdorazowo punktem wyjścia do niezwykle kreatywnych zajęć plastycznych, również inspirowanych treścią książki.

Ważną częścią programu są Specjalne Literackie Chwile, w których biorą udział grupy ze szkół specjalnych. Na warsztaty zapraszani są przede wszystkim uczniowie i uczennice z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Oferta kulturalna i warsztatowa dla tej grupy jest mocno ograniczona i trudno dostępna, dlatego warsztaty są z ich punktu widzenia propozycją o nieocenionej wartości (i uwielbianym sposobem spędzania wolnego czasu).

Od 1 lipca 2021 r. do 30 grudnia 2022 r. odbyło się w sumie 117 warsztatów, w których wzięło udział około 1500 uczestników – można więc powiedzieć, że dzięki Beacie Kwiecińskiej i Maciejowi Dąbrowskiemu wydarza się w Pałacu Potockich zakrojona na szeroką skalę kampania społeczna promująca czytelnictwo wśród najmłodszych.

Biblioteka Kraków została wyróżniona za całokształt działań edukacyjnych i animacyjnych wykraczających poza standardowe zadania biblioteczne oraz za dynamiczne zmiany, które zostały przez pracowników Biblioteki wdrożone w ostatnich latach. Biblioteka Kraków oferuje wysokiej jakości zajęcia wspierające rozwój czytelnictwa, promujące książki i ich autorów.

Komisja konkursowa zwróciła uwagę między innymi na projekt „Literacki ogród Biblioteki Kraków”, na który składał się cykl działań literackich, plastycznych, naukowych oraz teatralnych, a także projekt „Rodzinne podróże po literaturze”. Podkreślono aktywną rolę Biblioteki w docieraniu do nowych odbiorców oraz w kształtowaniu postaw czytelniczych z wykorzystaniem różnych form komunikacji. Biblioteka Kraków jest jednym z ważniejszych podmiotów realizujących założenia Miasta Literatury UNESCO.

Uroczysta ceremonia wręczenia nagród tegorocznym laureatom odbędzie się 22 września w Teatralnym Instytucie Młodych (os. Teatralne 23).

Nagroda zgodna z programem i strategią miasta

Nagroda Animator Roku jest jednym z elementów krakowskiego Programu Edukacji Kulturowej realizowanego pod nazwą Krakowski Archipelag Kultury. Miejski program powstał w odpowiedzi na głos środowiska wyrażony w badaniach przeprowadzonych na zlecenie miasta przez Małopolski Instytut Kultury. Badania pokazały, że w Krakowie bardzo potrzebne jest docenienie pracy animatorów i edukatorów kultury, a także umożliwienie im rozwoju, wymiany doświadczeń i podnoszenia kwalifikacji.

Nagroda stanowi także realizację „Strategii rozwoju Krakowa. Tu chcę żyć. Kraków 2030” w zakresie inicjatyw rozwijających kompetencje kulturalne mieszkańców oraz Programu rozwoju kultury w Krakowie do roku 2030.