3 grudnia 2023
Kiermasze bożonarodzeniowe w Metropolii to nie tylko krakowski Rynek Główny. Wybierając się na grudniowe „łowy” warto pamiętać o mniej sławnych miejscach, gdzie można kupić najlepsze lokalne smakołyki, wyroby rękodzieła i ozdoby.
Marek Mikos
Kraków Culture
współpraca: Agnieszka Radziszowska,
Stowarzyszenie Metropolia Krakowska
fot. SMK
Najstarszy, największy
Podobno pierwszy jarmark bożonarodzeniowy w Polsce urządzono w XVI wieku w Krakowie na Rynku Głównym, choć niektórzy uważają, że palma pierwszeństwa należy się Wrocławowi (my w Metropolii Krakowskiej podtrzymujemy swoją wersję...). A przecież krakowskie Sukiennice – idealne miejsce do urządzania targów w nawet najbardziej niesprzyjającej aurze – mają historię sięgającą połowy XIII wieku. W momencie lokacji Krakowa w 1257 roku książę Bolesław Wstydliwy zadeklarował, że na rynku powstaną kamienne kramy sukienne. Tworzyły one dwa rzędy z „uliczką” pośrodku – czyli podobnie, jak dziś na Rynku Głównym podczas bożonarodzeniowych czy wielkanocnych kiermaszów. Różnica jest taka, że tych uliczek mamy o wiele więcej – bo na Rynku na kilka tygodni wyrasta całe świąteczne miasteczko.
Przedświąteczny zakupowy zgiełk nie zamyka się jednak w Sukiennicach, które dziś mieszczą stałe kramy, restauracje, kawiarnie, a także oddział Muzeum Narodowego w Krakowie z galerią malarstwa. Jarmark Bożonarodzeniowy koncentruje się na płycie Rynku Głównego, gdzie ustawione są kramy w kształcie domków, duża świąteczna scena – i oczywiście wielka choinka!
Na tych targach, uznawanych w wielu rankingach za najlepsze w Polsce i jedne z najlepszych w Europie, można kupić niemal wszystko, co potrzebne na święta, a przy tym zjeść, wypić coś rozgrzewającego i śledzić wydarzenia na scenie. Wśród sprzedających dużą reprezentację stanowią zawsze przedstawiciele gmin Metropolii Krakowskiej oferujący lokalne smakołyki, takie jak kiełbasa lisiecka, pieczywo z tradycyjnych piekarni, miód, pierogi czy wyroby rękodzielnicze.
Swoją obecność na świątecznym Rynku mocno zaznacza gmina Zielonki, która na Jarmarku Bożonarodzeniowym ma nawet własny dzień – w tym roku przypada on na 10 grudnia. Ta sama gmina (a konkretnie Stowarzyszenie Koalicja dla Gminy Zielonki) urządziła już 3 grudnia w miejscowym Centrum Integracji Społecznej, Zielonecki Jarmark Bożonarodzeniowy. Inna gmina – Wielka Wieś – wystawia przez cały grudzień reprezentację swojego słynnego Wielkowiejskiego Targu w Galerii Bronowice.
Nie tylko Rynek, nie sam Kraków
Bożonarodzeniowe jarmarki w Krakowie nie ograniczają się do Rynku Głównego (patrz: lista poniżej), a na obszarze krakowskiego „obwarzanka” – do samej stolicy regionu. Każdy targ ma lokalną specyfikę związaną z unikatowymi regionalnymi produktami, miejscowymi producentami, rzemieślnikami i wystawcami, a także inwencją organizatorów. Warto zwracać uwagę nie tylko na wydarzenia posiadające już mocną markę, jak mający odsłony w każdej porze roku, będący również okazją do wydarzeń artystycznych, konferencji i spotkań Wielkowiejski Targ, ale też na niewielkie, klimatyczne i nierzadko ciekawie wyspecjalizowane, jak Kiermasz choinkowy w Zaciszu w gminie Zabierzów.
Wizyta w Mogilanach to dla dorosłych okazja do zakupów, a dla dzieci do uczestnictwa w świątecznych warsztatach. Swojemu kiermaszowi bożonarodzeniowemu urządzanemu 9 grudnia, organizatorzy dali zmysłowy tytuł Przedsmak świąt w Mogilańskim Dworze. Na wszystkich czeka też niezwykła tutejsza atrakcja – zabytkowy park z unikatową Aleją Grabową, w którym usytuowany jest dwór.
W Michałowicach też nie zapominają o dzieciach. Podczas Jarmarku Świątecznego, który widnieje w kalendarzu dzień po mogilańskim, odbędzie się filmowy seans świąteczny dla dzieci w Kinie za Rogiem. Organizatorzy kuszą również możliwością kupienia domowych ciast, potraw i przetworów, warzyw i owoców, miodów z miejscowych pasiek, a także pięknych świątecznych zabawek.
Jest w czym wybierać, bo 10 grudnia wyjątkowe atrakcje proponują także Wieliczka i Kocmyrzów-Luborzyca. Poza obowiązkowymi elementami Drugi Kiermasz Bożonarodzeniowy gminy Kocmyrzów-Luborzyca zachęca do posłuchania piosenek świątecznych i pastorałek oraz udziału w specjalnych konkursach. Według informacji prosto ze źródła to właśnie tam, na kiermaszu – ulokowanym na parkingu przy urzędzie gminy w Luborzycy – pojawią się Królowa Śniegu, śnieżynki i Święty Mikołaj.
Jeżeli z jakiegoś powodu nie możemy uczestniczyć w jarmarkach urządzanych dwa tygodnie przed wigilią, nadal mamy szanse i to już od piątku 15 grudnia. Tego dnia rozpocznie się trwający aż trzy dni Świątnicki Jarmark Bożonarodzeniowy. I tu zjawi się Święty Mikołaj, bardzo nowoczesny, bo wyposażony w symulator sań VR. Świątniki postawiły też na dodatkowe atrakcje w postaci świątecznych występów dzieci i grup teatralnych.
Wielkowiejski Targ w Szycach to bardzo rozbudowane, rozpisane na cały rok przedsięwzięcie. W odsłonie bożonarodzeniowej w sobotę 16 grudnia zasmakują zapewne miłośnicy rzeczy wyjątkowych: „Będą mogli Państwo przebierać w bogatej ofercie przedmiotów wykonanych na przykład z ceramiki czy drewna. #kupuję lokalnie” – zachęcają organizatorzy.
Równo tydzień przed wigilią hasłem „Idą święta!” ściągają gospodarze Kiermaszu i Zagrody Świętego Mikołaja na Rynku w Skawinie. W zagrodzie, rzecz jasna, rozsiądzie się Święty Mikołaj w towarzystwie reniferów i elfów. Będzie mroźna jaskinia z animacjami dla dzieci, seans zimowego kina, animacje świetlne, i… świąteczna szopka ze zwierzętami!
A potem, po kilku dniach, przyjdą długo wyczekiwane i – życzmy sobie wszyscy, by radosne i spokojne – święta.
Targi, kiermasze i jarmarki bożonarodzeniowe w Metropolii Krakowskiej, grudzień 2023
Szczegółowe informacje o poszczególnych wydarzeniach znajdziecie w zakładce W gminach Metropolii. Pogrubioną czcionką zaznaczyliśmy gminę Metropolii Krakowskiej, a w nawiasie podaliśmy miejscowość wydarzenia, jeżeli nie jest z nią tożsama. Wydarzenia uporządkowane są alfabetycznie według nazw gmin. W miarę napływania nowych informacji lista będzie aktualizowana.